‘Muziek is nooit een brug te ver’
”Live today, love tomorrow, unite forever”, zo luidt de slogan van jaarlijks grootste internationale muziekfestival Tomorrowland in België. Twee opeenvolgende weekenden zitten erop en het evenement trok wereldwijd zo’n 400.000 bezoekers. In ‘no time’ uitverkocht, dus in theorie konden ze nog veel meer dan dat ‘kwijt’. Vlaggen van diverse nationaliteiten kleuren het immense grasveld voor de ‘mainstage’. Saamhorigheid heerst en voor even waant iedereen zich in een haast utopische wereld van eenheid: afkomst is niet belangrijk. De gezamenlijke passie voor muziek verbroedert. In 2017 was ik zelf een lang weekend op dit bijzondere festival. Wat kan het leven mooi zijn als we iets leuker met elkaar omgaan, toch?
Dromer
‘You may say I’m a dreamer’. Wie kent de plaat ‘imagine’ van John Lennon niet? Het achterliggende thema, wereldvrede, lijkt actueler dan ooit. Spanningen tussen de VS en Iran lopen hoog op, luidde onlangs nog een krantenartikel. Verontrustend natuurlijk. In de eerste plaats. Ook maakt het me boos. Ja, eigenlijk wel. Waarom? Welke belangen staan er nu weer op het spel? Worden naties tegen elkaar opgezet? Of is de reden meer voordehand liggend? Ik vind het altijd leuk om na te denken over scenario’s die achter de schermen mogelijkerwijs spelen, maar dat laat ik nu even in het midden. Verborgen agenda’s of niet: in essentie zijn volwassen mensen kinderachtig bezig. Maar wel met levensgevaarlijke speeltjes die niet geschikt zijn voor machtsbeluste volwassenen. In en in triest. Waarom kan, volgens neurowetenschapper Erik Scherder, muziek dienen als effectief medicijn voor een fundamenteel probleem achter verschillende van dit soort mondiale kwesties? Een filosofische duik in het diepe.
Nuance
Al vijftien jaar doet de naam van het festival – Tomorrowland – de illusie wekken dat het idee van ‘samen 1 zijn’ nooit gaat gebeuren. Morgen misschien, maar niet vandaag. Toch zal iedere bezoeker van dit elektronische muziekspektakel het met me eens zijn wanneer ik stel: dit moet anders kunnen. De realiteit lijkt echter afwijkend. Anno 2019 kunnen we nog steeds niet goed met elkaar omgaan. Blijkbaar. Althans, aan tunnelvisie onderhevig zijnde wereldleiders. Kort door de bocht? Wellicht. Laten we het dan houden op hooggeplaatste politieke leiders die doen wat van ze verwacht wordt in hun machtpositie. Wetenschappers beweren dan ook dat politiek meer zegt over het systeem waarin ze moeten acteren en dat ‘de actoren’ slechts een onderdeel zijn van datzelfde politieke systeem. Nuance is, zeker ook na een initiële ‘woedeaanval’, altijd op z’n plaats. Zo ook nu. Moeten we dan boos zijn op de mensen achter de actoren binnen het systeem? Dat mag. En is ook begrijpelijk, maar ze doen vaak ook alleen maar wat van ‘hun positie’ wordt verwacht. Waar gaat het dan over?
Breinprocessen
Wat het probleem ook is, John Lennon zal zich omdraaien in zijn graf. Net als al die mensen die wel eens op zo’n heerlijk verbroederend festival zijn geweest. Zo moeilijk is het toch niet? Yes mr. Lennon, een utopische wereldwijde eenheid is nog steeds onderdeel van een – voor zo ver het er nu uitziet – onhaalbare ‘imagination’. Jammer. Maar is dat wel zo? Als we dieper inzoomen op de oorzaken van conflict en bijbehorende breinprocessen, kunnen we beter begrijpen waarom mensen in essentie boos op elkaar worden. Kleine kanttekening: wellicht gelden ‘andere regels’ voor conflicten tussen twee mensen dan wanneer we het vergelijken met conflicten tussen twee landen. Terecht punt. Toch is het even de moeite waard om de wetenschappelijke loep erbij te pakken.
Conflict
Een ‘conflict’ is, volgens de wetenschap, in z’n algemeenheid te beschrijven als ‘een situatie waarin twee of meerdere partijen bepaalde doelen nastreven of waarden aanhangen die onverenigbaar zijn en daardoor in botsing komen’. Klinkt logisch, voor zover. Conflict is niet per definitie iets negatiefs, maar ook noodzakelijk om als maatschappij vooruit te gaan. Zo wordt verondersteld. Is oorlog dan een oplossing? Lijkt mij niet. In de politiek zijn er diverse belangen die op het spel staan. Van economische redenen – denk aan grondstoffen – tot religieuze en geografische motieven. Het kan van alles zijn. Soms is er geen oplossing, zo lijkt het. Is het probleem dan nog fundamenteler van aard?
Imagine
Even terug naar John Lennon; zijn plaat ‘imagine’ is naar mijn mening zoveel meer dan een prachtig nummer. Verschillen doen mensen van elkaar scheiden. Door de nadruk op verschillen te leggen ontstaat strijd. Zo simpel is het misschien wel. Lennon legt dan ook de nadruk op ‘het weghalen’ van die verschillen. Filosofisch denker Eckhart Tolle onderstreept dat: ”Het ego wil gelijk hebben. Het ego wil winnen. Bij individuen en groepen (die oorlog voeren) is dit niet anders.” Het ego laten varen is in deze essentie niets anders dan de verschillen ‘weghalen’ bij elkaar en een gezamenlijk doel voor ogen hebben. Vrede?
Medicijn
De wereld van nu en die van ‘morgen’ hebben we nu helder voor ogen. Hoe komen we daar dan? Professor Erik Scherder doet een duit in het zakje. Muziek – en vooral zelf muziek maken – draagt bij aan de ontwikkeling van het empathische vermogen. Oftewel, ons inlevingsvermogen. Misschien wel de sleutel tot toenadering in tijden van conflict. Muziek maken is overigens op alle fronten levensbevorderend, zo stelt hij. Muziek als ‘medicijn’ de sleutel naar de wereld van morgen?
Conclusie
Zo gek is ‘Tomorrowland’ dus niet. Een wereld waarin begrip is voor elkaar, ook voor verschillen. Waarin we gelijkheid van elkaar waarderen en de ander niet aanvallen op afwijkende normen en waarden. Een wereld waarin gemeenschappelijke belangen voorop gaan en we diversiteit respecteren en zelfs omarmen. En o ja, we vooral kunnen inleven in de positie van iemand anders. De wereld van morgen, laten we het hopen. En niet alleen twee lange weekenden, maar het hele jaar door. Waarom niet? Muziek kan een cruciale rol spelen. Dat is duidelijk. Imagine. Ik stel het me zeker voor. Misschien kunnen we alle wereldleiders naar Tomorrowland 2020 sturen? Want, zo sluit ik graag af, muziek is nooit een brug te ver..
Hopelijk weer tot snel,
Michel
► Volg me op:
► Zelf muziek leren maken? Direct beginnen met de cursus ‘Muziek Maken met Ableton Live’ (Tijdelijk met Korting) ? Klik hier
Gratis Lessen ‘Muziek Maken met Ableton Live’ volgen ? Klik hier
Gratis E-Book ‘Alles over DJ’en ? Klik hier
► Deel en praat mee op de besloten groep op Facebook
► Over Onlineproduceren.nl
Onlineproduceren.nl biedt enthousiaste muziekproducers van alle leeftijden de kans om zich te ontwikkelen als producer door op een aantrekkelijke manier een uitlopend pakket van theoretische en praktische tools aan te reiken. Deze tools bestaan uit onder meer leerzame cursussen, forums, service op maat, een levendig sociale media met tips en tricks, maar ook bruikbare sample packs van eigen makelij.
